“Täzelenip bolýan” we “gaýtadan ulanylýan” daşky gurşawy goramak meselesinde iki möhüm, ýöne köplenç bulaşyk düşünje. PU derisine gezek gelende, daşky gurşawa çemeleşmeler we ýaşaýyş siklleri düýbünden başga.
Jemläp aýtsak, täzelenip bolýan “çig mal gözlegine” - nireden gelip çykýandygyna we yzygiderli dolduryp boljakdygyna ünsi jemleýär. Gaýtadan ulanylýan “önümiň ahyrky önümine” - zibil taşlanylandan soň gaýtadan işlenip bilinjekdigine ünsi jemleýär. Indi bu iki düşünjäniň arasyndaky tapawutlar barada PU derisine degişlilikde has giňişleýin öwreneris.
1. Täzelenip bilýän PU deri (bio esasly PU deri).
• Bu näme?
'Bio esasly PU deri', täzelenip bilýän PU deri üçin has takyk termin. Bu önümiň hemmesiniň biologiki materiallardan ýasalandygyny aňlatmaýar. Has dogrusy, poliuretan öndürmek üçin ulanylýan himiki çig mallaryň käbiriniň täzelenip bolmaýan nebit däl-de, täzelenip bilýän biomassadan gelip çykýandygyna degişlidir.
• “Täzelenip bolýan” nädip gazanylýar?
Mysal üçin, mekgejöwen ýa-da şeker ýaly ösümliklerden alynýan şeker, propilen glikol ýaly bio esasly himiki araçylary öndürmek üçin tehnologiýa arkaly fermentlenýär. Soňra bu araçylar poliuretana sintez edilýär. Alnan PU derisinde 'bio esasly uglerodyň' belli bir bölegi bar. Takyk göterimi üýtgeýär: bazardaky önümler, belli bir şahadatnamalara baglylykda 20% -den 60% -e çenli bio esasly mazmun.
2. Gaýtadan ulanylýan PU deri
• Bu näme?
Gaýtadan ulanylýan PU deri, zibil taşlanylandan soň fiziki ýa-da himiki usullar arkaly dikeldilip we täze önüm öndürmek üçin gaýtadan ulanylyp bilinýän PU materialyny aňladýar.
• “Gaýtadan işlemek mümkinçiligi” nädip gazanylýar?
Fiziki gaýtadan işlemek: PU galyndylary ezilýär we topraga öwrülýär, soňra doldurgyç hökmünde täze PU ýa-da beýleki materiallara garylýar. Şeýle-de bolsa, bu adatça material häsiýetlerini peseldýär we peseldilen gaýtadan işlemek hasaplanýar.
Himiki gaýtadan işlemek: Himiki depolimerizasiýa tehnologiýasy arkaly, PU uzyn zynjyrly molekulalar poliol ýaly asyl ýa-da täze himiki maddalara bölünýär. Soňra bu maddalar ýokary hilli PU önümlerini öndürmek üçin päk çig mal ýaly ulanylyp bilner. Bu ýapyk görnüşli gaýtadan işlemegiň has ösen görnüşini görkezýär.
Ikisiniň arasyndaky gatnaşyk: birek-birege bagly däl, birleşdirip bolar
Iň amatly ekologiýa taýdan arassa material “täzelenip bolýan” we “gaýtadan ulanylýan” aýratynlyklara eýedir. Aslynda tehnologiýa bu ugurda ösýär.
1-nji ssenariýa: Adaty (täzelenip bolmaýan) Yetöne gaýtadan ulanylyp bilner
Nebit esasly çig mal ulanyp öndürildi, ýöne himiki gaýtadan işlemek üçin işlenip düzüldi. Bu köp “gaýtadan ulanylýan PU derileriniň” häzirki ýagdaýyny suratlandyrýar.
2-nji ssenariýa: Täzelenip bolýan, ýöne gaýtadan ulanylmaýan
Bio esasly çig mal bilen öndürilýär, ýöne önümiň gurluşy dizaýny netijeli gaýtadan işlemegi kynlaşdyrýar. Mysal üçin, beýleki materiallar bilen berk baglanyşykly, aýralygy kynlaşdyrýar.
3-nji ssenariýa: Täzelenip bolýan we gaýtadan ulanylýan (ideal ýagdaý)
Bio esasly çig mal ulanyp öndürildi we aňsat gaýtadan işlemek üçin döredildi. Mysal üçin, bio esasly iýmit ätiýaçlyklaryndan ýasalan bir materially termoplastiki PU, zibil taşlanylandan soň gaýtadan işlemek aýlawyna girende, gazylyp alynýan çeşmeleriň sarp edilişini azaldar. Bu hakyky “Bäşlikden bäşlik” paradigmasyny görkezýär.
Gysgaça mazmun we saýlama teklipleri ：
Islän wagtyňyz daşky gurşawyň ileri tutulýan ugurlaryna esaslanyp karar berip bilersiňiz:
Gazylyp alynýan ýangyjyň sarp edilişini we parnik gazlarynyň zyňyndylaryny azaltmak barada has köp alada edýän bolsaňyz, “täzelenip bilýän / bio esasly PU derisine” ünsi jemlemeli we bio esasly mazmun şahadatnamasyny barlamaly.
Önümiň ömrüniň ahyrynda daşky gurşawa ýetirýän täsiri barada has köp alada edýän bolsaňyz we poligon zyňylmagynyň öňüni alsaňyz, “gaýtadan işlenip bilinýän PU derisini” saýlamaly we gaýtadan işlemegiň ýollaryna we ýerine ýetirilişine düşünmeli.
Iň amatly saýlaw, bio esasly mazmuny we arassa gaýtadan işlemek ýollaryny birleşdirýän önümleri gözlemekdir, ýöne häzirki bazarda beýle mümkinçilikler gaty az.
Bu düşündiriş, bu iki möhüm düşünjäni anyk kesgitlemäge kömek eder diýip umyt edýärin.
Iş wagty: 31-2025-nji oktýabr
